การรับประเคน from khaosod

การรับประเคน

คอลัมน์ ศาลาวัด


การรับประเคนภัตตาหารของพระภิกษุ ต้องประกอบพร้อมด้วยลักษณะการรับประเคน 5 ประการ คือ

1.สิ่งของที่รับประเคนนั้น ต้องไม่ใหญ่โตหรือหนักเกินไป ขนาดคนปานกลางยกคนเดียวไหว และต้องยกสิ่งของนั้นให้ขึ้นพ้นจากพื้นที่สิ่งของนั้นตั้งอยู่

2.ผู้ประเคนต้องเข้ามาอยู่ในหัตถบาส คือ ผู้ประเคนต้อง อยู่ห่างจากพระผู้รับประเคนประมาณ 1 ศอก

3.ผู้ประเคนน้อมสิ่งของนั้นเข้ามาให้ ด้วยอาการแสดงความเคารพอ่อนน้อม

4.กิริยาอาการที่น้อมสิ่งของเข้ามาให้นั้น จะส่งให้ด้วยมือก็ได้ หรือจะส่งให้ด้วยของเนื่องด้วยกาย เช่น ใช้ทัพพีตักถวายก็ได้

5.พระภิกษุผู้รับประเคน จะรับด้วยมือก็ได้ จะใช้ผ้าทอดรับก็ได้ หรือจะใช้ภาชนะรับ เช่น ใช้บาตรหรือจานรับสิ่งของที่เขาตักถวายก็ได้

ลักษณะการรับประเคนที่ไม่ถูกต้อง คือ สิ่งของที่จะประเคนนั้นใหญ่โตหรือหนักเกินไป ยกคนเดียวไม่ไหว ต้องช่วยกัน ยกถวาย เช่น ช่วยกันยกโต๊ะอาหารถวายทั้งโต๊ะ เป็นต้น

ผู้ประเคนอยู่นอกหัตถบาส คือ ผู้ประเคนอยู่ห่างจากพระผู้รับประเคน จนพระไม่สามารถจะรับประเคนด้วยมือถึง

ผู้ประเคนไม่ยกสิ่งของที่จะประเคนนั้นให้พ้นจากพื้น เช่น การประเคนด้วยวิธีเสือกไสให้เคลื่อนไปตามพื้น การประเคนด้วยวิธีเอามือแตะสิ่งของ เป็นต้น

ผู้ประเคนสิ่งของให้พระ ส่งให้ด้วยกิริยาอาการที่แสดงความไม่เคารพ

พระภิกษุผู้รับประเคนยังไม่ได้รับสิ่งของนั้น ผู้ประเคนรีบวางสิ่งของนั้นเสียก่อน เช่น การทอดผ้ารับประเคนจากสุภาพสตรี พระภิกษุยังมิได้จับผ้า สุภาพสตรีวางสิ่งของที่ผ้านั้นเสียก่อน

สิ่งของที่ประเคน เป็นของไม่ควรแก่สมณะ เช่น เงิน ทอง หรือภาชนะที่ทำด้วยเงิน ทอง เป็นต้น

พระภิกษุเอื้อมตัวออกไปรับประเคนแสดงกิริยาอาการเป็นคนมักมาก

พระภิกษุช่วยหยิบสิ่งของส่งให้เขาประเคนตน ซึ่งทาง พระวินัย เรียกว่า "อุคคหิต" คือ สิ่งของที่พระภิกษุจับต้อง ยกแล้ว รับประเคนไม่ขึ้น ขืนฉันสิ่งของนั้น เป็นอาบัติ

การรับประเคนเครื่องไทยธรรม ไม่นิยมรับประเคนสิ่งของประเภทอาหารที่ยาวกาลิกในเวลาวิกาล คือ ตั้งแต่เวลาเที่ยงไปแล้ว

ไม่นิยมใช้ผ้าเช็ดหน้าทอดรับประเคน เพราะผ้าเช็ดหน้า โดยมากมักไม่สะอาด ถือกันว่าการทอดผ้าเช็ดหน้ารับประเคนนั้น เป็นการไม่ให้เกียรติแก่เจ้าภาพผู้ถวายด้วย

กิริยาอาการรับประเคน นิยมรับด้วยมือทั้งสอง เป็นการแสดงว่ามีความเต็มใจรับหรือรับด้วยความพอใจ ไม่ใช่รับด้วยความ ไม่เต็มใจ